Robert Kiyosaki
There is no connection between how empires collapse
and how your personal savings collapse.
That may be the most important thing you learn today.
Here’s why.
Most people believe empires collapse overnight.
One big crash.
One dramatic headline.
One catastrophic moment.
So they watch the news, see the empire still standing, and think:
“I still have time.”
That belief destroys more people financially than any recession.
Because empires don’t die suddenly.
They die slowly.
Predictably.
Mathematically.
Rome took nearly 200 years.
Spain took more than 150.
Britain took about 50.
But your savings?
They can be destroyed in just a few years.
Let me show you the pattern every empire follows —
and why it doesn’t protect your bank account.
Step 1: Reserve currency status.
Rome had the denarius.
Britain had the pound.
America has the dollar.
Step 2: Overextension.
Military commitments expand faster than productivity.
Costs rise. Returns fall.
Step 3: Chronic deficits.
Debt becomes permanent policy.
Spending outruns income.
Step 4: Money printing.
Currency is created electronically.
Every new unit weakens the old ones.
Step 5: Inflation.
Purchasing power erodes quietly.
Families fall behind slowly.
Step 6: Internal breakdown.
Division. Distrust. Debt. Decline.
The United States began this process in 1971,
when President Nixon took the dollar off gold.
The clock has been ticking ever since.
Now here’s what you must understand.
The American empire is not going to collapse next Tuesday.
It may continue for another 20, 30, even 50 years.
But waiting for the empire to fall before you protect yourself
is like waiting for the Titanic to completely sink
before you look for a lifeboat.
By the time the empire collapses…
Your purchasing power will have been destroyed for decades.
Governments fail slowly.
Savings fail fast.
Every trillion printed makes your dollars buy less.
Every inflation spike weakens your paycheck.
The empire declines gradually.
Your wealth disappears quickly.
That’s why the rich don’t wait for collapse.
They prepare while the empire is still standing.
They move into assets that can’t be printed:
Gold.
Silver.
Real estate.
Businesses.
They use debt to acquire income-producing assets,
instead of saving cash that loses value.
They understand the tax code
and legally pay less — because the rules reward owners.
This is exactly what we teach in the Rich Dad Poor Dad Letter.
Every week, you learn:
• Why gold and silver outlast every currency
• How the rich use debt to buy assets, not liabilities
• Why your house may be a liability, not an asset
• How to legally reduce taxes using the tax code
• The difference between being broke (temporary) and being poor (a mindset)
These aren’t theories.
They’re principles my rich dad taught me.
The same principles that separated my two fathers.
My poor dad:
Highly educated. PhD. Worked hard. Died broke.
My rich dad:
8th-grade education. Lifelong student of money. Died wealthy.
Same country.
Same declining empire.
Different education.
I would ask the Americans to think in another way why the American system or society is collapsing, as Robert Kiyosaki said in this post.
1. Should you continue to let a few people known as the government to make the decisions that affect your life by themselves?
2. Shouldn’t you be more involved by telling those people you ‘employed’ (Yes, those few people are chosen by you at each and every election to serve you, not to dictate how to live your life) that they should get you more involved in their decision and policy making?
3. Don’t just think of making money as when everyone does that relentlessly, it will lead to high cost and debt for everyone and result in a vicious cycle.
4. Think of ways to have a more meaningful and purposeful life.
U Aung Tin
အမေရိကန်အင်ပါယာ ကျဆုံးခဏ်းမဝေးတော့ဘူး။ အမေရိကန်တွေ အချိုးမပြောင်းရင် ရှောင်လွှဲလို့ မရနိုင်တော့ဘူး။
အမေရိကန်နဲ့ အနောက်အုပ်စုရဲ့ Double Standard (မျက်နှာနှစ်ခုပေါ်လစီ)တွေဖြစ်တဲ့ ရုရှားကို ဂျီနိုဆိုက်လို့ပြောပြီး ရုရှားထက် အဆတစ်ရာ လူသတ်နေတဲ့ အစ္စရေးလ်က ဂျီနိုဆိုက်မဟုတ်ဘူးလို့ ကာကွယ်တာမျိုးကို သူတို့နိုင်ငံက ပြည်သူတွေက လက်မခံတော့ဘူး။ အထူးသဖြင့် နောင်၁၀နှစ်၊ ၁၅နှစ်လောက်မှာ နိုင်ငံရေးလောကထဲ ဝင်လာကြမယ့် မျိုးဆက်သစ်လူငယ်ပိုင်းတွေက လူ့ကျင့်ဝတ်သိက္ခာမဲ့တဲ့ လုပ်ရပ်တွေအဖြစ် အုံနဲ့ကျင်းနဲ့ ဆန့်ကျင်လာကြပြီ။
အောက်မှာ ဘာသာပြန်သူက Phyo Win Latt ကိုဖြိုးဝင်းလတ်ဖြစ်တယ်။
၂၀၀၀ ပြည့်နှစ်တုန်းက ဆက်ဒမ်ဟူစိန်ဟာ သတိထားမိသူ သိပ်မရှိတဲ့ ကိစ္စတစ်ခုကို လုပ်ခဲ့တယ်။ သူက အီရတ်ရေနံကို အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ မဟုတ်ဘဲ ယူရိုငွေနဲ့ စတင်ရောင်းချတော့မယ်လို့ ကြေညာခဲ့တာပါ။ သုံးနှစ်အကြာမှာတော့ အမေရိကန်က အီရတ်ကို ကျူးကျော်ဝင်ရောက်ခဲ့တယ်။ လူအများအပြား သေစေနိုင်တဲ့ လက်နက်ဆိုး (WMD) တွေ လုံးဝ ရှာမတွေ့ခဲ့ပါဘူး။ ဒါပေမဲ့ တခြားကိစ္စတစ်ခုကတော့ တိတ်တဆိတ်လေး ဖြစ်သွားခဲ့တယ်။ အီရတ်ရေနံဈေးကွက်ဟာ ဒေါ်လာနဲ့ ပြန်လည်ရောင်းဝယ်တဲ့စနစ်ကို ချက်ချင်း ပြန်ရောက်သွားခဲ့တာပါပဲ။ လူအများစုက ဒါကို တိုက်ဆိုင်မှုလို့ ခေါ်ကြတယ်။ ကျွန်တော်ကတော့ ဒါကို သင်ခန်းစာလို့ ခေါ်တယ်။
၂၀၀၉ ခုနှစ်မှာ မွမ်မာကဒါဖီက ပိုပြီးအန္တရာယ်များတဲ့ အဆိုပြုချက်တစ်ခု လုပ်ခဲ့တယ်။ ရွှေကျောထောက်နောက်ခံပြုထားတဲ့ အာဖရိက ငွေကြေးစနစ် ရွှေဒိုင်နာ (gold dinar) ပါ။ အဲဒါသာ ဖြစ်လာရင် အာဖရိကနိုင်ငံတွေအနေနဲ့ ဒေါ်လာသုံးစရာမလိုဘဲ ရေနံဝယ်ယူခွင့် ရရှိသွားမှာ ဖြစ်တယ်။ ၂၀၁၁ မှာတော့ နေတိုး (NATO) အဖွဲ့က “လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာ အကြောင်းပြချက်” နဲ့ လစ်ဗျားအရေးမှာ ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခဲ့တယ်။ ကဒါဖီ အသတ်ခံလိုက်ရတယ်။ ရွှေဒိုင်နာ စီမံကိန်း ပျောက်သွားတယ်။ လစ်ဗျားရေနံလား? ဒေါ်လာဈေးကွက်ထဲ ပြန်ရောက်သွားတယ်။ ဒါလည်း နောက်ထပ် တိုက်ဆိုင်မှုတစ်ခုပေါ့။
.
ကျွန်တော်ကတော့ ပုံစံခွက်တစ်ခုကို သတိထားမိနေပြီ။ နောက်ကြောင်း နည်းနည်း ပြန်ကောက်ကြည့်ရအောင်။ ၁၉၇၁ ခုနှစ်မှာ သမ္မတ နစ်ကဆင်က အမေရိကန်ဒေါ်လာကို ရွှေကျောထောက်နောက်ခံစနစ် (Gold Standard) ကနေ ဖြုတ်ချလိုက်တယ်။ ဒေါ်လာမှာ ရွှေကျောထောက်နောက်ခံ မရှိတော့ဘူး ကတိစကားတစ်ခုပဲ ရှိတော့တယ်။ သမိုင်းဆိုင်ရာ ယုတ္တိဗေဒအရဆိုရင် ဒေါ်လာက ပြိုလဲသွားသင့်တယ်။ ဒါပေမဲ့ မပြိုလဲခဲ့ဘူး။ ဘာကြောင့်လဲ။ သုံးနှစ်အကြာမှာ ဟင်နရီ ကစ်ဆင်းဂျားက ဆော်ဒီအာရေဗျနဲ့ သဘောတူညီချက်တစ်ခု ရယူခဲ့လို့ပါပဲ။ သဘောတူညီချက်က ရှင်းရှင်းလေး။ ရေနံကို အမေရိကန်ဒေါ်လာနဲ့ပဲ ရောင်း၊ အပြန်အလှန်အနေနဲ့ အမေရိကန်စစ်တပ်က မင်းတို့အစိုးရကို ကာကွယ်ပေးမယ်။ အဲဒီအချိန်ကစပြီး ကမ္ဘာပေါ်က နိုင်ငံတိုင်း စွမ်းအင်ဝယ်ဖို့ ဒေါ်လာ လိုအပ်လာပါတော့တယ်။ ဒါဟာ လွတ်လပ်သော ဈေးကွက်စီးပွားရေးစနစ် မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါဟာ အင်အားသုံး ကျောထောက်နောက်ခံပြုထားတဲ့ ငွေကြေးမူဝါဒ ဖြစ်ပါတယ်။ ပိုပြီး ရိုးရိုးသားသား ပြောရရင်တော့ “ဆက်ကြေးကောက်ပြီး ကာကွယ်ပေးတဲ့ လူမိုက်ဂိုဏ်းစနစ်” (protection racket) ပါပဲ။
.
ပြီးတော့ အဲဒီစနစ်က စစ်တပ်က အာဏာသက်ရောက်အောင် လုပ်နိုင်နေသရွေ့ အလုပ်ဖြစ်နေမှာပါ။ နိုင်ငံတွေက ဒါကို စိန်ခေါ်လာတဲ့အခါ ဘာဖြစ်မလဲဆိုတာ စောင့်ကြည့်လိုက်။ ရုရှားက သဘာဝဓာတ်ငွေ့အတွက် ရူဘယ်ငွေ တောင်းသလား။ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ (Sanctions) နဲ့ တင်းမာမှုတွေ တိုးလာတယ်။ ဆီးရီးယားက ဒေါ်လာစနစ် ပြင်ပကနေ ပိုက်လိုင်းကိစ္စ ဆွေးနွေးသလား။ ပြည်တွင်းစစ် မီးဟုန်းဟုန်းတောက်သွားတယ်။ ပိုက်လိုင်းကိစ္စ ဘယ်တော့မှ ဖြစ်မလာတော့ဘူး။ အီရန်က ဒေါ်လာမသုံးဘဲ ရေနံရောင်းဖို့ ကြိုးစားသလား။ ဆယ်စုနှစ်နဲ့ချီတဲ့ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုတွေ ခံရရော။
.
ဒီအစိုးရတွေ ကောင်းတယ်၊ ဆိုးတယ်လို့ ကျွန်တော် ပြောနေတာ မဟုတ်ဘူးနော်။ “ရေနံဒေါ်လာ” (Petrodollar) စနစ်ကို ခြိမ်းခြောက်လာရင် ဘာဖြစ်သွားတတ်သလဲဆိုတာ ကြည့်ထားလို့ ပြောချင်တာ။ သေချာကြည့်လိုက်ရင် ဒီပုံစံခွက်က ထင်ရှားလွန်းပါတယ်။ SWIFT ဆိုတာ ဘက်မလိုက်တဲ့ ငွေပေးချေမှုစနစ် မဟုတ်ပါဘူး။ အဲဒါ လက်နက်တစ်ခုပါ။ SWIFT ကနေ အဖြတ်ခံလိုက်ရရင် ကမ္ဘာ့ကုန်သွယ်ရေးလောကထဲကနေ အပိတ်ခံလိုက်ရတာပါပဲ။ (SWIFT ဆိုတာ နိုင်ငံတကာ ငွေလွှဲပြောင်းမှုတွေ ပြုလုပ်ရာမှာ ကမ္ဘာတစ်ဝန်းက ဘဏ်တွေအချင်းချင်း ငွေကြေးဆိုင်ရာ ညွှန်ကြားချက်တွေကို လုံခြုံစိတ်ချစွာ ပေးပို့ဆက်သွယ်ပေးတဲ့ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကွန်ရက်စနစ်တစ်ခု ဖြစ်ပါတယ်။) ရုရှား။ အီရန်။ ကျူးဘား။ ဗင်နီဇွဲလား။ နိုင်ငံရေးပုံစံတွေ မတူကြဘူး။ ရလဒ်ကတော့ အတူတူပဲ။
.
ဒါတွေက သက်သောင့်သက်သာမရှိတဲ့ “အမှန်တရား” တွေမို့ ကျောင်းမှာ သင်မပေးပါဘူး။ ၁၈ နှစ်သား လူငယ်လေးတွေကို “လွတ်လပ်ခွင့်” အတွက် အသေခံဖို့ စေလွှတ်နေတာ မဟုတ်ပါဘူး။ “သီးသန့်အရန်ငွေကြေး” (Reserve Currency) အဆင့်အတန်းကို ကာကွယ်ဖို့ စေလွှတ်နေတာပါ။ ငွေကြေးက စစ်တပ်ကို ရန်ပုံငွေထောက်ပံ့တယ်။ စစ်တပ်က ငွေကြေးကို ပြန်ကာကွယ်ပေးတယ်။ အင်ပါယာတွေ လည်ပတ်ပုံက အဲဒီလိုပါ။ ဗြိတိန်က ဒါကို ခါးခါးသီးသီး သင်ခန်းစာ ရခဲ့ပြီးပြီ။ ဗြိသိန်ပေါင်ဟာ နှစ်ပေါင်း ၂၀၀ နီးပါး ကမ္ဘာ့အရန်ငွေကြေး ဖြစ်ခဲ့တယ်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးတဲ့အခါ ဗြိတိန်က အရန်ငွေကြေးအဆင့်အတန်း ဆုံးရှုံးသွားတယ်။ ဆယ်စုနှစ် နှစ်ခုအတွင်းမှာပဲ ဗြိတိသျှအင်ပါယာ ပြိုလဲသွားခဲ့တယ်။ သံသရာလည်နေတာပဲ။ ဒတ်ခ်ျင်းဒါး။ ဗြိသိန်ပေါင်။ အခု အမေရိကန်ဒေါ်လာ။ Ray Dalio က ဒါကို သတိပေးနေတာ နှစ်တွေကြာပြီ။ အင်ပါယာတစ်ခုရဲ့ နောက်ဆုံးကာလအပိုင်းအခြားက ဒီလိုပုံစံရှိတယ်။ စစ်ရေးအရ အလွန်အကျွံ ဖြန့်ကျက်ထားခြင်း၊ ကြွေးမြီမြင့်တက်လာခြင်း၊ ငွေကြေးတန်ဖိုး ကျဆင်းလာခြင်း၊ ပြိုင်ဘက်တွေက အစားထိုးစရာတွေ တည်ဆောက်လာခြင်း။
.
တရုတ်ရဲ့ Belt and Road က အလှူလုပ်နေတာ မဟုတ်ဘူး။ ယွမ်ငွေနဲ့ တန်ဖိုးသတ်မှတ်မယ့် ကြွေးမြီသံသရာကို ဖန်တီးနေတာ။ BRICS အဖွဲ့က မိတ်ဆွေတွေမို့လို့ အစားထိုးစရာတွေ ပြောနေတာ မဟုတ်ဘူး။ ဒေါ်လာအပေါ် မှီခိုနေရမှုကနေ ထွက်ပေါက်ရှာနေကြတာ။ ဒေါ်လာသာ (ကမ္ဘာ့) အရန်ငွေကြေးအဆင့်အတန်း ပျောက်ဆုံးသွားရင် (မပျောက်ဘူးလို့ မထင်နဲ့၊ ပျောက်ကို ပျောက်မှာ)၊ အကျိုးဆက်ကို ဂရုမစိုက်ဘဲ ငွေစက္ကူတွေ ရိုက်ထုတ်လို့ရတဲ့ စွမ်းရည်လည်း ပျောက်သွားလိမ့်မယ်။ အဲဒီအခါ စစ်တပ်ကို လျှော့ချရမယ်။ ပြီးရင် အင်ပါယာ နိဂုံးချုပ်မယ်။ ခင်ဗျား ဒါကို အဆိုးမြင်တယ်လို့ ပြောချင် ပြောနိုင်တယ်။ ကျွန်တော်ကတော့ ဒါကို ဘဏ္ဍာရေးသမိုင်းလို့ ခေါ်တယ်။ ကျွန်တော့် (Robert Kiyosaki) သက်တမ်းတစ်လျှောက် ဖြစ်ခဲ့တဲ့ စစ်ပွဲတိုင်းမှာ ငွေကြေးဆိုင်ရာ ရှုထောင့်တစ်ခု အမြဲပါဝင်နေတယ်။ ဘယ်နေရာကို ကြည့်ရမလဲဆိုတာ ခင်ဗျားသိရင်ပေါ့။ “လွတ်လပ်မှုနဲ့ ဒီမိုကရေစီ” ဆိုတာ ဈေးကွက်ကြော်ငြာစာသားတွေပါ။ တကယ့် မူဝါဒစာတမ်းတွေမှာတော့ “ကမ္ဘာ့စွမ်းအင်ဈေးကွက်အတွင်း ဒေါ်လာစီးဆင်းလည်ပတ်မှုကို ထိန်းသိမ်းခြင်း” အကြောင်းတွေပဲ ပြောထားတာ။ ကျွန်တော်က စစ်တပ်ဆန့်ကျင်သူ မဟုတ်ဘူး။ ကျွန်တော်က အလိမ်အညာတွေ၊ ဂျင်းထည့်တာတွေကို ဆန့်ကျင်သူပါ။ လူတွေကို စစ်တိုက်ဖို့ စေလွှတ်တော့မယ်ဆိုရင်… အနည်းဆုံးတော့ ဘာကြောင့်လဲဆိုတာ ရိုးရိုးသားသား ဝန်ခံသင့်တာပေါ့။
