Hi, are these Persian and Christian words taken from Buddha story according to Max Muller? Budasaf, Bilawhar and Yudasaf Islamic tale. Christian story “ Barlaam and Josaphant ´´
Yes. The names Budasaf, Bilawhar, and Yudasaf (later Josaphat) are linguistic transformations of the Buddha story that traveled through Persian and Arabic into Christian tradition. Max Müller and other scholars traced how the Buddha’s biography was reshaped into the Christian legend of Barlaam and Josaphat.
🕉️ Origins in the Buddha Story
- The tale of Prince Siddhartha renouncing wealth and embracing asceticism spread widely across Asia.
- In Persian and Arabic retellings, the Buddha became Budasaf or Yudasaf (from Bodhisattva).
- His teacher or companion was called Bilawhar (from Sanskrit Bhagavān or related terms). Sources:
✝️ Transformation into Christian Legend
- In the Christian West, these names evolved into Barlaam (Bilawhar) and Josaphat (Yudasaf).
- The story was Christianized: Josaphat, an Indian prince, is converted to Christianity by the hermit Barlaam.
- The narrative became popular in medieval Europe, and Josaphat was even canonized as a saint in both the Catholic and Orthodox Churches.
📚 Max Müller’s Role
- Max Müller, the 19th‑century philologist, highlighted how the Buddha’s life was transmitted through Manichaean, Islamic, and Christian channels.
- He showed that Josaphat derives from Bodhisattva via Persian (Budasaf) and Arabic (Yudasaf), proving the Buddhist origin of the Christian legend.
🌍 Path of Transmission
- India → Persia: Buddha’s biography translated into Middle Persian.
- Persia → Arabic: Names became Budasaf and Yudasaf.
- Arabic → Georgian/Greek → Latin/European languages: The tale entered Christian hagiography as Barlaam and Josaphat.
✨ Key Takeaway
The words Budasaf, Bilawhar, and Yudasaf are Persian/Arabic adaptations of Buddhist terms, later absorbed into Christian tradition as Barlaam and Josaphat. Max Müller was one of the first to demonstrate this cross‑cultural transmission, calling Josaphat “the Buddha of Christendom.”
Would you like me to trace the exact linguistic steps (from Bodhisattva → Budasaf → Yudasaf → Josaphat) with a breakdown of phonetic changes? That would show precisely how the Buddha’s name morphed across cultures.
Old Burma ရှေးရှေးတုန်းကဗမာပြည်
ခရစ်ယာန် နှင့် အစ္စလာမ်ကမ္ဘာ အထိ သြဇာလွမ်းမိုး ခဲ့ တဲ့ ဗုဒ္ဓရဲ့ တောထွက်တော်မူခန်း
ဗုဒ္ဓရဲ့ နန်းစည်းစိမ်ကို စွန့်ပြီး တောထွက်ခဲ့တဲ့
ဇတ်လမ်းဟာ ကမ္ဘာကျော်ပြီး ဘာသာတရားပေါင်းစုံမှာ
သြဇာလွမ်းမိုးတဲ့ ပုံပြင်တစ်ပုဒ် ဖြစ်ခဲ့ပါတယ် ။
အိန္ဒိယ တိုက်ငယ်က မင်းသားတစ်ပါးဟာ
လူဘဝရဲ့ ဆင်းရဲ ဒုက္ခတွေကို စွန့်လွတ်ပြီး
ဉာဏ်ပညာကို ရှာဖွေတဲ့ ဇတ်လမ်းဟာ
ပိုးလမ်းမကြီးတစ်လျောက်က ဗုဒ္ဓဘာသာ ကုန်သည်တွေ နဲ့သံယာတော်တွေက တစ်ဆင့် ပါရှားပြည် ( အီရန်) နဲ့
အာရေဗီယံ ဒေသ က လူတွေကြားမှာ အံသြစရာ
ဇတ်လမ်း တစ်ပုဒ် အဖြစ် အေဒီ ၇ရာစု ကနေစပြီးပြန့်နှံခဲပါတယ် ။ ဒီဇတ်လမ်းကို ပါရှားဘာသာစကားနဲ့
ပြန်လည်ရေးသားကြတဲ့ အခါ ဗုဒ္ဓရဲ့ ဗောဓိသတ္တ
ဆိုတဲ့ စကားလုံး Bodhisattva ဟာ ပါရှားလို့
Budasaf အဖြစ် ပြောင်းလဲ သွားပါတယ် ။
ပါရှားပြည်ကနေ အစ္စလာမ် ကမ္ဘာရဲ့ အချက်ချာ
ဖြစ်တဲ့ အာရေဗီယံဒေသ သို့ ရောက်ရှိခဲ့ပြီး
အစ္စလာမ်ဘာသာနဲ့ လိုက်လျောညီထွေမူ ရှိအောင်
ဗုဒ္ဓရဲ့ တောထွက်တော်မူခန်း က်ို “ Bilawhar and Yudasaf ´´ဆိုတဲ့ အစ္စလာလမ် ပုံပြင် ဖြစ်အောင် ပြောင်းလဲ လိုက်ကြပါတယ် ။
“ Bilawhar and Yudasaf ´´ အစ္စလာလမ် ပုံပြင်
အိန္ဒိယတိုက်ငယ် ရဲ့ ဘုရင်တစ်ပါးဟာ
ယူဒါဆဖ် ( Yudasaf )ဆိုတဲ့ သားလေး တစ်ယောက်
မွေးဖွား လာပါတယ် ။ မွေးဖွားလာချိန်မှာ
နက္ခတ္ထဗေဒ ပညာရှင်တွေက ပရောဖက် ပြုခဲ့ကြပါတယ်
ဤ “မင်းသားလေး ဟာ နောင်တစ်ချိန်မှာ
ထီးနန်းစည်းစိမ် ကို စွန့်လွတ်ပြီး သူတော်စင်
ဖြစ်လာလိမ့်မယ် ´´ဟောကိန်း ထုတ်ကြပါတယ်။
ဘုရင်ကြီးဟာ သူသားတော် ကို ဘာသာရေး
ဘက် ရောက်မှာ ဆိုးတဲ့ အတွက် ရွှေနန်းဆောင်
ကြီးထဲ မှာ အခြွေအရံ တွေ နဲ ထားစေပြီး
ပြင်ပ လောက နဲ့ အဆက်သွယ် ဖြတ်စေပါတယ် ။
ဒါပေမဲ့ မင်းသား ယူဒါဆဖ် ( Yudasaf)ဟာ နန်းစည်းစိမ် တွေအကြား ပျော်မွေ့ခြင်း မရှိဘဲ လွတ်လပ်မူ နဲ့
အမှန်တရားကို သာ သိခြင်စိတ် ပြင်းပြ နေခဲ့ပါတယ်။
မင်းသားယူဒါဆဖ်ဟာ သူရဲ့ အခြွေအရံ့ အစောက်
အရှောက်တွေကို လှည့်စားပြီး နန်းတော် အပြင်ဘက်ကို
ခိုးထွက်ခဲ့ပါတယ် ။ နန်းတော် အပြင်ဘက် ရောက်တဲ့
အခါ လူအို ၊ လူနာ ၊ လူသေ စသည့်တို့ကို တွေ့မြင့်ခဲ့ရပြီး
လူဘဝရဲ့ မမြဲခြင်း သဘောတရား ကို နားလည်သွားပါတယ် ။ မင်းသား ယူဒါဆဖ် ( Yudasaf)ဟာ ဒီ အဖြစ်ပျက်တွေ ကြောင့် လောက စည်းစိမ်ဟာ အချည်းအနှီး
ဖြစ်တယ်လို့ သိမြင်ကာ အမှန်တရားကို ရှာဖွေ့ဖို့
နန်းတော် ကို စွန့်ခွာ ခဲ့ပါတယ် ။ နန်းတော် က
ထွက်ခွာလာပြီးနောက်မှာ Balahur ဆို တဲ့ တမန်တော်တစ်ပါး နဲ့ တွေ့ဆုံ ခဲ့ပါတယ် ။ တမန်တော် Balahur
ဟာ မင်းသား ယူဒါဆဖ် ကို ဘုရားသခင်ရဲ့ တရားတော်
တွေ နဲ့ လောကဓမ္မတာ အမှန်တရားတွေကို ဟောကြား
ပို့ချပေးခဲ့ပါတယ် ။ မင်းသား ယူဒါဆဖ်( Yudasaf) ဟာ တမန်တော်Balaunar ရဲ့ သွန်သင်ချက် တွေကို နာယူပြီး သူတော်စင်အဖြစ် သို့ ကူးပြောင်းကာ ထာဝရဘုရားသခင် ကိုကိုး ကွယ်ပြီး ဘဝရဲ့ အမှန်တရားတွေကို ဖော်ထုတ်ရင်းကွန်လွယ် သွားခဲ့ပါတယ် ။
ဒီ အစ္စလာမ် ပုံပြင်ရဲ့ အဓိက တည်ဆောက်ပုံ
ဟာ ဗုဒ္ဓဂေါတမ ရဲ့ တောထွက်တော်မူခန်းကို
ကျောရိုး ယူပြီး ရေးသားထားခြင်း ဖြစ်တယ်
ဗုဒ္ဓရဲ့ တောထွက်ခန်း ဟာ ပါရှားနဲ့အာရေဗီယံ ဒေသသို့
ပြန်နှံသွားပြီး အေဒီ ၁၀ ရာစုမှာ
ဂရိ ( ဘိုင်ဇန်တိုင်း အင်ပါယာ ) ကနေ တစ်ဆင့်
“ Barlaam and Josaphant ´´ ပုံပြင် အဖြစ်
ဥရောပ သို့ ပြောင်းလဲရောက်ရှိသွားပါတယ်
“ Barlaam and Josaphat ´´ ခရစ်ယာန် ပုံပြင်
အိန္ဒိယက ဘုရင်ကြီး Avennir ဟာ ခရစ်ယာန်
ဘာသာကို ဆန်ကျင့်သူ ဖြစ်ပြီး နန်းတော် အတွင်း
လဲ ခရစ်ယာန် တွေကို လုံးဝ မထားရှိပါဘူး
တစ်နေ့ ဘုရင်ကြီး Anennir ဟာ သားတော် တစ်ပါး
ဖွားမြင်လာပါတယ်။ ဗုဒ္ဓဇတ်လမ်း အတိုင်းပဲ
မင်းသား ယောဆဖတ် ( Josaphant)ဟာ တစ်နေ့မှာ နန်းစည်းစိမ်ကို စွန့်ပြီး ခရစ်တော်ကို ကိုးကွယ်သူ ဖြစ်လာမယ်လို့ ပရောဖက်ပြုခြင်း ခံရပါတယ် ။ ဘုရင်ဟာ
သားတော်ကို ခရစ်ယာန်တရားတွေ နဲ့ ဝေးကွာစေ
ဖို့ အတွက် နန်းတော်ထဲ မှာပဲ နေစေပါတယ် ။
မင်းသား ယောဆဖတ်(Josaphant) ဟာ နန်းတော် အပြင်ဘက်ကို ခိုး ထွက်တဲ့ အခါ လူအို ၊ လူနာ ၊ လူသေ တို့ကို
မြင်တွေ့ခဲ့ရပါတယ် ။ လောက ရဲ့ ဒုက္ခတရားတွေက်ို သိမြင်ပြီး စည်းစိမ် ချမ်းသာ တို့ အပေါ်
စိတ်ပျက်စ ပြုလာပါတယ် ။ ထိုအခါ ခရစ်ယာန်
ပရောဟိတ် Barlaam ဟာ မျက်မမြင် အဖြစ်
ဟန်ဆောင်ပြီး နန်းတော် ထဲကို ရောက်ရှိလာပါတယ်
မင်းသား ယောဆဖတ် ( Josaphant)ကို ခရစ်ယာန် ဒဿန တွေ နဲ့ဆုံးမသြဝါဒ ပေးခဲ့ပြီး ယေရူခရစ်တော် ရဲ့ တရားဒေဿနာ တွေကို ဟောကြားခဲ့ ပါတယ် ။
မင်းသား ယောဆဖတ် ( Josapnant) ဟာ ခရစ်တော်ကို ယုံကြည်သက်ဝင် သွားကာ နှစ်ခြင်း ခံယူပြီး ခရစ်ယာန်
ဘာသာဝင် ဖြစ်လာပါတယ်။ မင်းသား
ယောဆဖတ် ရဲ့ ဇတ်လမ်း ဟာ အလယ်ခေတ်
ဥရောပ တစ်ခွင်မှာ အလွန် ကျော်ကြားခဲ့ပြီး
Josaphant ကို ခရစ်ယာန် ရိုမန်ကတ်သလစ်
အသင်းတော်မှာ တရားဝင် သူတော်စဥ် တစ်ပါး
အဖြစ် ကိုးကွယ်ခဲ့ကြပါတယ်
Josaphant ရဲ့ ဇတ်လမ်းဟာ ဂေါတမဗုဒ္ဓရဲ့
ဇတ်လမ်း ဖြစ်ကြောင်း ကို 19 ရာစု ရောက်မှ
ဘာသာဗေဒ နိူင်းယှဥ်ချက် နဲ့ သမိုင်းဝင်
အရင်းအမြစ် များကို ခြေရာခံခြင်း နည်းလမ်း
တွေ ကနေ ပြန်လည်ရှာဖွေ တွေရှိခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်
ဘာသာဗေဒ နဲ သမိုင်းပညာရှင် တစ်ယောက်
ဖြစ်တဲ့ Max Muller ဦးဆောင်တဲ့ ဥရောပက
ပညာရှင်တစ်စုဟာ အရှေ့တိုင်း ဘာသာစကားများ
( သက္ကတ ၊ ပါဋ္ဌိ ၊ ပါရှား ၊ အာရဗီ ) စတင်လေ့လာတဲ့ အခါ ဒီ လျိုဝှက်ချက် ကို စတင်တွေ့ ရှိခဲ့ပါတယ်
ခရစ်ယာန် သူတော်စင် Josaphant ရဲ့ နာမည်ကို
အာရဗီ နဲ့ ပါးရှားစာပေတွေ ထဲက Yuzasaf နဲ့
နိူင်းယှဥ်ကြည့်ခဲ့ပါတယ် ။ နောက်ဆုံးမှတော့
Yuzasaf ဆိုတာဟာ ပါဋ္ဌိ စကားလုံး ဖြစ်တဲ့
Bodhisattva ( ဗောဓိသတ္တ) ရဲ့ အသံ ထွက်
ပြောင်းလဲ မူကနေ ဆင်းသက်လာတာ ဖြစ်ကြောင်း
အခိုင်အမာ သက်သေပြ န်ိူင်ခဲ့ကြပါတယ် ။
၂၀၀၀ ခုနှစ်မှာတော့ Josaphat ရဲ့ ဇတ်လမ်းဟာ
ခရစ်ယာန် သူတော်စင် ရဲ့ ဇတ်လမ်း မဟုတ်ဘဲ
ဗုဒ္ဓရဲ့ ဇတ်လမ်း ဖြစ်တယ် ဆိုတာ အတည်ပြု
ခဲ့ပြီးနောက် ရိုမန်ကတ်သလစ် အသင်းတော်ဟာ
သူကို ခရစ်ယာန်သူတော်စင် စရင်းကနေ ဖယ်ရှားခဲ့ပါတယ် ။
ဗုဒ္ဓရဲ “ လောကစည်းစိမ်က်ို စွန့်ပြီး ဉာဏ်အလင်း
ရှာဖွေခြင်း ´ ဆိုတဲ့ ဒဿန အနှစ်သာရဟာ
အစ္စလာမ် ၊ ခရစ်ယာန် နဲ့ ဥရောပ ယဥ်းကျေးမူအထ်
လွမ်းမိုးနိူင်ခဲ့တယ် ဆိုတာကို ပြသနေပါတယ်
LaminHtet
