Illustration Credit – ဘိရုမာ (Irrawaddy)
By DARZKKG
Naypyidaw / London / Global — Daw Aung San Suu Kyi, Myanmar’s most famous political prisoner and once the face of her nation’s democratic hopes, is now 79 years old and in declining health. Sources close to her detention confirm that her heart condition has worsened, and her repeated requests to be treated by a cardiologist remain unanswered by the junta authorities.
Peter Popham, veteran journalist and author of The Lady and the Peacock and The Lady and the Generals, wrote in The Independent that Suu Kyi had sought urgent medical consultation, but the military regime has continued to deny her access. Her son, Kim Aris, has warned publicly that her life is at risk if she remains untreated.
Isolated in a remote compound near Naypyidaw, she has been cut off from family, lawyers, and the world. The regime appears determined to ensure that whether she lives or dies, she is silenced — invisible to the public eye.
A Four-Year Tragedy
This grim reality comes on the fourth anniversary of the February 2021 coup, when Senior General Min Aung Hlaing seized power and dismantled Myanmar’s fragile semi-democracy. The coup ended a decade of relative political opening that had begun in 2011.
On the anniversary, Britain’s Foreign Secretary David Lammy — now also Deputy Prime Minister — demanded her release and that of thousands of other political detainees. He described her detention as “brutal and unjust,” echoing the long-standing view of human rights organizations that her trials have been politically motivated and without any fairness.
Yet the junta has shown no sign of bending. Instead, Myanmar has plunged into civil war. Resistance forces, often called the People’s Defence Forces (PDFs), now control much of the countryside, while the military clings to garrisons and air power. The humanitarian toll is staggering: more than 4 million displaced, according to UN estimates, and nearly half the population faces poverty, hunger, and insecurity.
How the West Once Backed Suu Kyi
The current silence of Western powers stands in sharp contrast to the past. In the late 2000s, Daw Aung San Suu Kyi was the symbol of Myanmar’s democratic struggle, celebrated worldwide.
When President Barack Obama launched his “pivot to Asia” policy in 2009, Myanmar was seen as a test case. After decades of sanctions, Washington and European capitals began cautiously engaging Myanmar’s generals, hoping reform could be encouraged. Suu Kyi’s release from house arrest in 2010 was greeted with jubilation worldwide.
Obama visited Myanmar twice, in 2012 and 2014, the first sitting U.S. president ever to do so. Western governments, the UN, and ASEAN hailed Myanmar as a model of transition. Suu Kyi, the daughter of independence hero Aung San, was lionized as the moral conscience of Asia.
By 2015, her National League for Democracy (NLD) had won a landslide election, and she became State Counsellor — effectively the head of government, though still constitutionally constrained by the military’s reserved powers. She was, for a time, the West’s “poster girl” for democracy.
The Rohingya Crisis and the Fall from Grace
But this narrative began to fracture dramatically in 2017, when Myanmar’s military launched brutal “clearance operations” against the Rohingya minority in Rakhine State. The campaign, marked by massacres, mass rapes, and the burning of villages, drove more than 700,000 Rohingya into Bangladesh.
UN investigators later called it a genocide. The International Court of Justice (ICJ) in The Hague opened a case, brought by Gambia, accusing Myanmar of genocide. In a historic moment, Daw Aung San Suu Kyi herself traveled to The Hague in December 2019 to defend Myanmar against the charges.
To much of the world, this was shocking. The Nobel laureate, once celebrated as a human rights icon, was now seen as defending the very military that had previously imprisoned her.
Western governments became divided: some maintained quiet support, arguing that Suu Kyi had little real power over the military; others, especially human rights groups, felt betrayed. Her reputation collapsed in Western media and political circles. Universities and cities rescinded her honors. International solidarity waned.
How Weakening Western Support Empowered the Generals
For Min Aung Hlaing, the weakening of Western support for Suu Kyi was a strategic opportunity. Diplomats believe one of his calculations in launching the coup was that the West would not defend her with the same energy it once did.
Indeed, after the coup, the international reaction was divided. The United States and EU imposed sanctions on generals and military-owned enterprises, but there was no coordinated global embargo, no robust ASEAN plan, and no serious pressure from India or Japan. China and Russia shielded the junta at the UN Security Council.
Crucially, Western leaders — while condemning the coup — no longer viewed Suu Kyi as the indispensable partner they once did. Without a single, iconic figure commanding global sympathy, Myanmar’s democratic cause was easier for the world to sideline.
Min Aung Hlaing appears to have judged correctly: sanctions have been piecemeal, humanitarian aid blocked, and the junta has clung to power despite battlefield losses.
What We Know
- Daw Aung San Suu Kyi is 79 and suffers from heart problems.
- She has requested to see a cardiologist; the junta has denied this.
- She is held in near-total isolation at a secure facility near Naypyidaw.
- Britain and the EU demand her release; the U.S. maintains sanctions but has been inconsistent.
- Myanmar’s crisis has displaced over 4 million people and devastated livelihoods.
What We Don’t Know
- Her precise current health condition; reports rely on family and occasional leaks.
- Whether Europe, ASEAN, or the U.S. will escalate beyond words into meaningful coordinated pressure.
- The junta’s exact plans: whether to keep her alive as a bargaining chip, or allow her to deteriorate out of sight.
The Risk of Death in Custody
If Daw Aung San Suu Kyi were to die in custody, it would be a political earthquake. Analysts compare the potential impact to the martyrdom of Joan of Arc, Martin Luther King Jr., or Steve Biko. Her death would rally anger, deepen the armed resistance, and permanently stain the international community for failing to act.
Amnesty International and Human Rights Watch have repeatedly documented deaths of political prisoners in Myanmar due to denial of medical care. Suu Kyi’s treatment is part of a broader pattern, not an exception.
The Responsibility of the International Community
The lesson of the past decade is clear: inconsistent support and half-measures have emboldened the junta. Words of condemnation are no longer enough.
Concrete steps are urgent:
- Independent medical access for Daw Aung San Suu Kyi and all political prisoners, supervised by international bodies such as the ICRC or WHO.
- Coordinated sanctions targeting military-owned businesses, arms suppliers, and financial networks.
- Humanitarian corridors to reach the millions displaced and suffering.
- Accountability mechanisms — including support for the ICJ genocide case and ICC investigations.
A Call to Unity for MMNN Readers
Whether you once admired or criticized Daw Aung San Suu Kyi, her fate now symbolizes the suffering of an entire nation. Her life is at stake, and so is Myanmar’s future. MMNN calls on all Myanmar communities — Buddhist, Muslim, Christian, Hindu, ethnic and diaspora — to unite in demanding justice: immediate medical care for Suu Kyi and all prisoners, protection of civilians, and an end to military rule. Only through unity of voice and action can we compel the world to act, prevent further tragedy, and restore hope to our country.
We translated, fact check, analysed, edited and added our commentry to the following post of Hla Soewai
ဒေါ်အောင်ဆန်း စုကြည် အရေး အနောက်အုပ်စု မှ မဖြစ် မနေ ဝင်ပါမှ ဖြစ်မည်
**********************
နိုင်ငံတော် အတိုင်ပင်ခံ ကျန်းမာရေး မကောင်း နှလုံး အခြေအနေသည် ဆိုးဝါးလာနေပြီဟု ယုံကြည်စိတ်ချရသော သတင်း ရပ်ကွက်က အတည်ပြုခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ သူမမှ နှလုံး အထူးကု ဆရာဝန် နဲ့ ပြခွင့်ရဖို့ တောင်းဆိုထားမှု ကိုလည်း ယခုထိ ခွင့်မပြုသေးဟု လန်ဒန်ထုတ် အင်ဒီးပင်းဒင့် သတင်းစာကြီး တွင် ဆောင်းပါးရှင် ပီတာ ပေါ့ဟမ်က ရေးသားလာသည်။
စစ်အုပ်စု သည် သူမအား အသက်ရှင်လျက် နှင့် သေနေအောင်၊ ဘာအသံမှ ထွက်မလာနိုင်အောင် အစွမ်းကုန် လုပ်ထားခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ နေပြည်တော် အနီး တောထဲ တောင်ထဲတွင် ပြင်ပ နှင့် အဆက်အသွယ် ဖြတ်ပြီး ချုပ်နှောင်ထားသည်။
မြန်မာ ၏ တဝက်တပျက် ဒီမိုကရေစီ အား အပြီးအပိုင် အဆုံးသတ်သွားစေခဲ့သည့် အာဏာသိမ်း မှု လေးနှစ် မြောက် နေ့တွင် ဗြိတိန် နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီး ဒေးဗစ် လမ်မီ (ယခု ဒုဝန်ကြီးချုပ် ဖြစ်လာခဲ့သူ) က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် နှင့် လက်လွတ်စပယ် ဖမ်းဆီးထားသူ များ လွှတ်ပေးရန်၊ မြန်မာပြည်သူများ နှင့် ထိုက်တန်လှသည့် ငြိမ်းချမ်းရေး နှင့် ဒီမိုကရေစီ ကို ပေးရန် စစ်အုပ်စု ကို ပြောဆိုခဲ့သည်။
မစ္စတာ လမ်မီ ပြောခဲ့သလိုပင် စွပ်စွဲချက်အမျိုးမျိုး
နှင့် မတရားဖမ်းဆီးခံထားရသည့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၏ အကျဉ်းချခံရမှုသည် ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်ပြီး တရားမျှတမှုမရှိဘူးဆိုသည်က အစကတည်းကပင် သိသာထင်ရှားနေပြီး ဖြစ်သည်။
ဒေါ်နယ် ထရမ့် လုပ်နေကျ မိုက်မဲသည့် အမှားများ ကြားတွင် အမေရိကန် ပြည်ထောင်စုသည် စစ်အုပ်စု၏ မိတ်ဆွေ ရင်းခြာကြီး အဖြစ် အသွင်ပြောင်းသွားခဲ့ရသည်။
ယခုအခါ ဥရောပသည် အမေရိကန် ကို ဖယ်ထုတ်ပြီး ၎င်းတို့ဖာသာ ပူတင်၏ ကျုးကျော်မှု ကို ရင်မြေ ကတုတ်လုပ်ပြီး ကြံ့ကြံခံရန် ကြိုးပမ်းလာနေပြီ ဖြစ်သည်။ မြန်မာ ပြည် လို အလွန် အမင်း ဒုက္ခ ရောက်နေသည့် နိုင်ငံ အတွက်လည်း ထပ်တူ ထပ်မျှ လုပ် ပေးဖို့ လိုအပ်နေပြီ ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတွင်း လူဦးရေ ၄ သန်းကျော် အိုးအိမ်စွန့်ခွာ ထွက်ပြေးနေရပြီး လူဦးရေ တစ်ဝက်နီးပါးလည်း မပြီးဆုံးနိုင်သည့် တိုက်ပွဲများကြားတွင် ဆင်းရဲဒုက္ခနဲ့ ရင်ဆိုင်နေကြရသည်။
အနောက် နိုင်ငံ ၏ အပြောနှင့် လုပ်ဆောင်မှု များသည် အဆုံး အဖြတ် ပေးနိုင်သည့် အပြောင်းအလဲများ ဖြစ်လာနိုင်သော ကြောင့်ပင် ဖြစ်သည်။
သံတမန်များ ယုံကြည်နေကြသည်က မင်းအောင်လှိုင် အား အာဏာ သိမ်းရန် လှုံ့ဆော်လာရသည့် အဓိက အကြောင်းသည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်မှ ၎င်းတို့ကိုယ်စား နိုင်ငံတကာ တရားရုံး တွင် ချေပ လျှောက်လွှဲခဲ့မှု နှင့် အတူ သူမ အပေါ်အနောက်အုပ်စု၏ ထောက်ခံမှု ပြိုလဲသွားပြီဟု ယုံကြည်လာသော ကြောင့် ဟူ၍ ဖြစ်သည်။
လွန်ခဲ့သည့် ဆယ့်ငါးနှစ်က သမ္မတ အိုဘာမား သည် “အာရှ ကို ဆုံလည်ထားမည့်” နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒ ကို ချမှတ်လာပြီး မြန်မာ စစ်ခေါင်းဆောင်များ အား တံခါးဖွင့်ပြီး ဒီမိုကရေစီ အစပျိုးရန် သွေးဆောင်ခဲ့သည်။ ယင်းနှင့် အတူ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သော စစ်ဗိုလ်ချုပ် များ အခေါ် အနောက်အုပ်စု၏ poster girl ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် ဦးဆောင်သည့် ဒီမိုကရေစီ လှုပ်ရှားမှုသည်လည်း ဖျက်သိမ်းခံခဲ့ရသည်။
မင်းအောင်လှိုင်သည် ၎င်းဘာလုပ်လုပ်၊ ပြည်တွင်း တွင် မည်မျှပင် ဆန့်ကျင် တွန်းလှန် မှု များ နှင့် ရင်ဆိုင်လာရသည် ဖြစ်စေ ယခင်ကကဲ့သို့ အနောက်အုပ်စု၏ အဓိပ္ပါယ် ရှိသည့် တုန့်ပြန်လာမှု မျိုး (ပိတ်ဆို့ အရေးယူမှု တွေ ပြန်လည် ချမှတ်လာတာမျိုး) ဖြစ်လာမည် မဟုတ်ဟု မှတ်ယူထားပြီး ဖြစ်သည်။
၎င်းမှတ်ယူထားသည့် အတိုင်းလည်း ဖြစ်လာခဲ့သည်။ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကို ပစ်ပယ်လိုက်ခြင်း သည် အနောက်အုပ်စု၏ မြန်မာ အရှုပ်အထွေးကြီးမှ အပြီးအပိုင် ဖုတ်ဖက်ခါ ထပြီး ထွက်ခွာသွားခဲ့မှု ၏ အစပျိုး ဖြစ်သွားခဲ့သည်။
၁၉၈၈ ခုနှစ်ကတည်းက ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး သူမ၏ မူလ ခံယူချက် နှင့် လူကြိုက်များမှုတွေကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားနိုင်သည့် ဒီမိုကရေစီခေါင်းဆောင်တစ်ဦး ရှိနေသည် ဆိုသော ထူးခြား
သည့် အချက်သည် မည်သို့မျှ အရာမရောက်တော့ သလို ဖြစ်သွားခဲ့ရသည်။
ယခုအခါ သူ မ သည် လက်ရှိ ထားသည့် နေရာတွင်ပင် မည်သူမျှ မမြင်ရ၊ တွေ့ခွင့်မရ၊ အဆက်အသွယ် မရဘဲ သေဆုံးသွားနိုင်သည့် အဖြစ် နှင့် မလွှဲမရှောင်သာ ကြုံလာရဖို့ ရှိနေသည်။
မစ္စတာ လမ်မီ ကဲ့သို့ပင် အနောက်အုပ်စု အနေဖြင့် မြန်မာပြည်တွင် ဒီမိုကရေစီ နည်းအရ ရွေးချယ် တင်မြှောက်ခံထားရသည့် ခေါင်းဆောင်တဦး နှင့် ပတ်သက်၍ မည်သို့ လုပ်ပေးရမည် ဆိုသည်ကို ပြတ်ပြတ်သားသား ဆုံးဖြတ်ဖို့ အရေးတကြီး လိုအပ်လာပြီ ဖြစ်သည်။
အကယ်၍ သူမသာ အကျဉ်းထောင်ထဲတွင် တိမ်းပါးသွားခဲ့လျင် ဖခင်ကဲ့သို့ပင် နိုင်ငံအား ဆက်၍ ခြောက်လှန့် နေမည်သာ ဖြစ်သည်။ ဂျိုအန် အော့အတ်၊ မာတင် လူသာကင်း၊ စတိဗ် ဘီကို တို့ကဲ့သို့ သမိုင်း တလျောက် ကြီးမြတ်သော အာဇာနည် ကြီး အဖြစ် တွင် ကျန် ရစ်ခဲ့မည် သာ ဖြစ်သည်။
ယခု အသက်ရှင် နေဆဲ၊ ကျန်းမာရေး မကောင်းသည့် တိုင် ဥရောပ အနေဖြင့် သူမ လွတ်မြောက်ရေး အတွက် တောင်းဆိုရမည်၊ တောင်းဆို နေယုံ နှင့်လည်း မပြီးသေးဘဲ လက်တွေ့ ကျကျ လုပ်ဆောင်မှု နှင့် အားဖြည့်ပေးရမည် ဖြစ်သည်။
(ဆောင်းပါးရှင် ပီတာ ပေါ့ဟမ် သည် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နှင့် ပတ်သက်၍ “The Lady and the Peacock”၊ “The Lady and the Generals” စာအုပ်များ ရေးသား ထုတ်ဝေခဲ့သူ ဖြစ်သည်။)
Illustration Credit – ဘိရုမာ (Irrawaddy)
ပြည်သူတို့၏ ခုခံ တွန်းလှန်စစ် မုချ အောင်ရမည်!!!
