(၁) စတင်ခြင်း (၁၉၅၀-၁၉၆၀)
အစ္စရေးနိုင်ငံက ၁၉၄၈ တွင် လွတ်လပ်ရေးရပြီးနောက် မြန်မာနှင့် ၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် သံတမန်ဆက်ဆံရေး စတင်ခဲ့သည်။ ဦးနုအစိုးရလက်ထက်တွင် အစ္စရေးက မြန်မာကို စစ်ရေး၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် နည်းပညာအထောက်အပံ့များ ပေးခဲ့သည်။
(၂) ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း လက်ထက် (၁၉၆၂-၁၉၈၈)
၁၉၆၂ စစ်အာဏာသိမ်းပြီးနောက် အစ္စရေးနှင့် ဆက်ဆံရေး ပိုမိုနီးကပ်လာသည်။ အထူးသဖြင့် လက်နက်ရောင်းဝယ်ရေးတွင်:
- ၁၉၆၈-၁၉၇၈: အစ္စရေးက မြန်မာစစ်တပ်အား Uzi သေနတ်၊ မော်တာများ၊ လေကြောင်းကာကွယ်ရေးစနစ်များ ရောင်းချခဲ့။
- ၁၉၇၈: ဗိုလ်ချုပ်နေဝင်း အစ္စရေးသို့ အလည်အပတ်သွားရောက်ကာ စစ်ရေးပူးပေါင်းမှု သဘောတူညီခဲ့။
(၃) ၁၉၈၈-၂၀၁၀: စစ်အစိုးရနှင့် အရှေ့အလယ်ပိုင်းဆက်ဆံရေး
၁၉၈၈ အရေးအခင်းနောက်ပိုင်း မြန်မာစစ်အစိုးရအား အနောက်နိုင်ငံများက ပိတ်ဆို့ချိန်တွင် အစ္စရေးက လက်နက်ရောင်းဝယ်မှု ဆက်လက်ပြုခဲ့:
- ၁၉၉၀-၂၀၀၀: အစ္စရေးက မြန်မာစစ်တပ်အား ဒံပေါက်ဗုံးများ၊ ရေဒါစနစ်များ၊ လေယာဉ်ပစ်ဒုံးကျည်များ ပေးပို့ခဲ့သည်ဟု UN အစီရင်ခံစာများတွင် ဖော်ပြခဲ့။
- ၂၀၀၇: အစ္စရေးက မြန်မာစစ်အစိုးရအား ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်း ကယ်ဆယ်ရေးအတွက် အကူအညီများ ပေးခဲ့။
(၄) ၂၀၁၁-၂၀၂၁: ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးနှင့် ဆက်ဆံရေး
- ၂၀၁၆: ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည် အစ္စရေးသို့ အလည်အပတ်သွားရောက်ခဲ့ပြီး နည်းပညာနှင့် စိုက်ပျိုးရေးပူးပေါင်းမှုများ ဆွေးနွေးခဲ့။
- ၂၀၂၀: အစ္စရေးက မြန်မာနိုင်ငံအား COVID-19 ကာကွယ်ရေးပစ္စည်းများ ထောက်ပံ့ခဲ့။
(၅) ၂၀၂၁ စစ်အာဏာသိမ်းခြင်းနောက်ပိုင်း
- ၂၀၂၂: အစ္စရေးက မြန်မာစစ်အစိုးရအား ဒရုန်းနည်းပညာ နှင့် အင်တာနက်စောင့်ကြည့်ရေးစနစ်များ ရောင်းချသည်ဟု Reuters သတင်းဌာနက ဖော်ပြခဲ့။
- ၂၀၂၃: အစ္စရေးလွှတ်တော်က မြန်မာစစ်ခေါင်းဆောင်များအား ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်ရန် တင်ပြချက် ဆွေးနွေးခဲ့သော်လည်း အစိုးရက ထောက်ခံမှု မပြုခဲ့။
သုံးသပ်ချက်
မြန်မာနှင့် အစ္စရေးဆက်ဆံရေးသည် စစ်ရေးနှင့် လုံခြုံရေးအရ ဦးစားပေးခဲ့ပြီး၊ အထူးသဖြင့် စစ်အစိုးရများလက်ထက်တွင် လက်နက်ရောင်းဝယ်မှုများ ကျယ်ပြန့်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံတကာဝေဖန်မှုများရှိသော်လည်း အစ္စရေးက မြန်မာစစ်တပ်နှင့် စီးပွားရေးဆက်ဆံမှုကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းထားသည်။
(အထောက်အထား: UN အစီရင်ခံစာများ, Reuters, မြန်မာနိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန မှတ်တမ်းများ)